نگاهی به تاریخچۀ پرافت و خیز مجلۀ کمیک میکی ماوس و میزان فروش آن
اشلی مور (Ashley Moor) در مجلۀ اینترنتی «بست لایف» (Best Life) در تحلیل فضای کنونی و شرایط حال حاضر بازار کتابهای کمیک به سیطرۀ ابرقهرمانها اشاره میکند و از داستانهای تازهای که با توجه به این شرایط، هر هفته در پاسخ به سلایق فعلی مخاطبان و مشتریان کمیک منتشر میشوند نام میبرد؛ داستانهایی مثل بتمن و سوپرمن و هالک. اما او میافزاید که مرور گذشته، یعنی بررسی کمیکهای پُرفروش یکی دو دهه قبل به ما نشان میدهد که وضع همیشه به این شکل نبوده است و چنان که تجربیات پیشین ثابت کرده، به این شکل هم بافی نخواهد ماند. او از نمونههای موفق غیرابرقهرمانی در تاریخ صنعت کمیک، مثل ماجراهای میکی ماوس یاد میکند که زمانی نه چندان دور – و پیش از دورۀ قدرتنمایی ابرقهرمانها – از محبوبترین و پرفروشترین کتابهای کمیک محسوب میشدند و طبق برخی پیشبینیها، چند سال بعد با فرونشستن تبوتاب ابرقهرمانها و اشباع بازار کمیک از داستانهای ابرقهرمانی، چنین کمیکهایی دوباره مورد توجه قرار میگیرند و بازار آنها مثل گذشته پررونق میشود.
مجموعۀ دنبالهدار کمیکهای میکی ماوس، یکی از محصولات پرطرفدار شرکت انتشاراتی اگمونت ایپا است که نخستین جلد آن سال ۱۹۵۱ منتشر و روانۀ بازار شد (البته ماجرای خود شخصیت میکی ماوس کمی متفاوت است و اولین بار سال ۱۹۲۸ معرفی شد). خود انتشارات اگمونت ایپا، یکی از زیرمجموعههای گروه رسانهای اگمونت به شمار میرود که محصولات زیادی را در حوزههای کاری مختلف، از کتاب و مجله گرفته تا فیلمهای سینمایی و برنامههای تلویزیونی تولید و عرضه میکند. عنوان تجاری این گروه از نام کوچک مؤسس آن، اگمونت هارولد پترسون گرفته شده است و نزدیک به یک و نیم قرن در صنعت سرگرمی حضور و فعالیت موثر دارد. گروه رسانهای اگمونت سال ۱۸۷۸ کار خود را آغاز کرد و در ابتدا شرکتی نسبتاً کوچک با کارمندانی معدود بود که برخی کارهای چاپی را انجام میداد. اما امروز این شرکت در سی کشور شعبه دارد و فعالیت میکند و شمار کارمندان آن به شش هزار و پانصد نفر میرسد. درآمد سالانۀ آن از مرز یک میلیارد و چهارصد میلیون یورو عبور کرده است و همچنان، با رشدی آهسته اما متداوم سال به سال بیشتر میشود.
این شرکت دانمارکی بعد از جنگ دوم جهانی، مذاکراتی را با شرکت والت دیزنی آغاز کرد و مجوز استفاده از برخی شخصیتهای محبوب آن مثل میکی ماوس و دونالد داک را به دست آورد؛ به شرط آنکه محصولاتی که در آنها از این شخصیتها استفاده میشود فقط در بخشهایی از اروپا توزیع شوند. اما بعدها که دامنۀ همکاری میان این دو شرکت گسترش یافت، این محدودیت نیز کنار رفت. خود کمیک میکی ماوس از سال ۱۹۵۱ به شکل مجلهای ماهانه منتشر و توزیع میشد و پس از آنکه طرفداران و مخاطبان خود را پیدا کرد، ترتیب انتشار آن از ماهی یک شماره به دو و بعد چهار شماره افزایش یافت و تبدیل به هفتهنامه شد. در داستانهای این کمیک بیشتر شخصیتهای دیزنی حضور دارند و هر کدام به فراخور ماجرا، نقشی را در روند حوادث ایفا میکنند و حتی گاهی جای خود میکی ماوس را به عنوان شخصیت اصلی میگیرند.
دهۀ ۹۰ میلادی، تقریباً از نیمههای سال ۹۱ تا اواخر ۹۸ دوران اوج ماجراهای میکی ماوس بود. از سال ۹۲ تا ۹۷ به طور پیوسته هر قسمت آن حدود هشتصد هزار نسخه فروخت و بسیاری از رکوردها را پشت سر گذاشت. سال ۹۸ آمار فروش از این هم بیشتر شد و از یک میلیون جلد گذشت و نام مجموعه کمیکهای میکی ماوس به عنوان یکی از پرفروشترینهای تاریخ کمیک ثبت و ماندگار شد. اما با گذر از این دوران اوج، آمار فروش نیز کاهش یافت و فروش برخی جلدهای آن به کمتر از ۸۰ هزار نسخه رسید که البته هنوز فروش خوبی بود، اما در قیاس با دوران اوج کمی ضعیف و نگرانکننده جلوه میکرد. تغییر نسل مخاطبان کمیک و افت تیراژ و کاهش رغبت بازار به داستانهای میکی ماوس (و گرایش شدید مشتریان به ابرقهرمانها) به تغییراتی در ترتیب انتشار مجله منتهی شد. ابتدا نظم هفتگی، به ماهی سه شماره (هر ده روز یک شماره) تغییر کرد (سال ۲۰۱۶) و چندی بعد دوباره تبدیل به دوهفتهنامه شد (سال ۲۰۱۷). اما شرکت اگمونت روند انتشار را هرگز متوقف نکرد؛ زیرا ورای مسائلی مثل تفاوت سلیقۀ نسل جدید و گرایشهای بازار و چیزهایی از این دست، کمیکهای میکی ماوس همچنان سودآور است و طرفداران زیادی دارد که برای خرید آن پول میپردازند. قیمت هر جلد آن معمولاً بین ۴ تا ۵ یورو است اما برخی فروشگاهها، نسخههای قدیمی و کمیاب آن را به ارقامی بسیار بالاتر از این میفروشند. اگر حداقلها را اینجا در نظر بگیریم، یعنی فروش هشتاد هزار جلد با قیمت ۴ یورو، به عدد ۳۲۰ هزار یورو برای هر شماره از مجله میرسیم که رقم قابل اعتنایی است و تداوم انتشار مجله را توجیه میکند.
———————————————————
منابع:
بیشتر اطلاعات موجود در این متن را از لینکهای زیر به دست آوردهایم: